Şarkikaraağaç İlçesi

Şarkıkaraağa� İl�esi: İL�ENİN GENEL OLARAK TANITILMASI 1- TARİHİ : İl�emizde bulunan h�y�kler, yazılı ve resimli taşlar İl�emizin tarihinin ilk �ağlara kadar uzandığını g�stermektedir. Etiler, Frigler, Lidyalılar, Makedonyalılar ve Romalıların da y�remizde medeniyet kurdukları kalıntılardan anlaşılmaktadır. III. Kılı�arslan devrinde Miladi 1203 yılında T�rk yurdu haline getirilen ve o d�nemde adı “Karaağa�” olan il�emiz, Denizli y�resi K�tahya Eyaletine bağlıyken, şimdiki Acıpayam”ın “Garbikaraağa�” olarak anılmasından dolayı, İl�emize Hamitoğulları d�neminde “Şarkikaraağa�” adı verilmiştir. Şarkikaraağa�, Yalva� Karaağa�’ı olarak Yalva� kazasına bağlı bir nahiye iken 1863 yılında İl�e olmuş, 1878 yılında Isparta Vilayetine bağlanmıştır. İl�e stat�s� Cumhuriyet d�neminde de devam etmiştir. İl�emizde I ve II Kara�ayır H�y�ğ�, Nurda H�y�ğ�, �renk�y, Beyk�y, �rdek�i, Armutlu, Yenik�y, Kıyakdede, Arak, Karayaka ve �avundur H�y�ğ� bulunmaktadır. H�y�kler eski Tun� d�nemi �zelliği g�stermektedir. 2- COĞRAFİ YAPISI : Şarkikaraağa� deniz seviyesinden 1180 metre y�ksekliktedir ve y�z�l��m� 123.200 hektardır. İl�e Arazi Yapısı Arazinin Cinsi Miktarı (ha) % Tarım Arazisi 31,351 25 Orman Arazisi 28,724 23 �ayır-Mer’a 16,180 13 Diğer 46,945 39 Toplam 123,200 100 İl�emiz Akdeniz B�lgesinde bulunmakta ise de, iklim �zelliği olarak daha �ok karasal iklim �zelliği h�k�m s�rmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı ge�mektedir. Uzun yıllar ortalamasına g�re il�emizin iklim verileri aşağıya �ıkarılmıştır. Yıllık ortalama yağış 454,3 mm Yıllık ortalama sıcaklık 10,7 �C Maksimum sıcaklık 38,8 �C Minimum sıcaklık -21,4 �C Ortalama bağıl nem % 58 Ortalama dolulu g�nler sayısı 1,9 Ortalama fırtınalı g�nler sayısı 3,5 Ortalama kuvvetli r�zg�rlı g�nler sayısı 3,5 3- N�FUS DURUMU : İl�emiz n�fusu 2007 yılında yapılan Adrese Dayalı N�fus Kayıt Sistemine g�re, il�e merkezi 9.538, beldeler toplamı 7.488, k�yler toplamı 11.371 olmak �zere toplam 28.397’dir. Bu dağılıma g�re n�fusun % 34’� il�e merkezinde, % 26’sı beldelerde, % 40’ı ise k�ylerde yaşamaktadır. 31.12.2009 tarihi itibari ile son n�fus durumları; il�e merkezi 10.473, beldeler 7.109, k�yler 10.291 olarak toplam 27.873’d�r. K�Y / BELDE N�FUS K�Y / BELDE N�FUS ARAK 692 K�PR� 968 ARMUTLU 144 MURATBAĞI 162 ASLANDOĞMUŞ 120 �RDEK�İ 221 AŞAĞIDİNEK 234 �RENK�Y 257 BAŞDEĞİRMEN 231 SALUR 850 BELCEĞİZ 845 SARIKAYA 295 BEYK�Y 595 YAKAEMİR 210 �ALTI 561 YASSIBEL 602 �AVUNDUR 103 YENİCEKALE 237 �ELTEK 338 YENİK�Y 516 FAKILAR 239 YUKARIDİNEK 554 GEDİKLİ 600 �ARIKSARAYLAR BLD. 3.269 KARAYAKA 399 �İ�EKPINAR BLD. 2.384 KIYAKDEDE 318 G�KS�Ğ�T BLD. 1.429 4- İDARİ DURUM ve ALT YAPI : İl�emiz Isparta- Konya karayolu �zerinde bulunmaktadır. Isparta iline 120 km, Konya İline 145 km mesafede olup her mevsim ulaşım m�mk�nd�r. 3 belde ve 25 k�y�n il�e ile bağlantı yolları asfalt olup, ulaşımda ciddi sıkıntı yoktur. İl�ede merkez belediyesi dahil olmak �zere 4 belediye, 25 k�y ve 1 k�ye bağlı 1 mahalle (Gedikli K�y�- Kumluca Mahallesi- Mada Adası) bulunmaktadır. Merkezde 8, beldelerde 11 olmak �zere toplam 19 Mahalle mevcuttur. İl�ede idari teşkilatlanma yeterli d�zeydedir. Ayrıca İl�edeki �im futbol sahası, spor salonu, �arıksaraylar yol kavşağında bulunan K�lt�r Park i�erisindeki �ay bah�eleri, �ocuk parkı, sahne, d�ğ�n ve konferans salonu �eşitli sosyal etkinlikler i�in kullanılabilir d�zeydedir. İl�emizde 25 k�y bulunmaktadır. K�ylerin tamamının il�eye olan ulaşımları asfalt yolla yapılmaktadır. K�ylerimize bağlı mahalle ve mezra şeklinde yerleşim yerleri olmayıp sadece Gedikli K�y�m�ze bağlı Kumluca Mahallesi (Mada Adası) vardır. K�ylerimizin tamamında elektrik, şebekeli telefon, i�me suyu şebekesi mevcut olmakla birlikte, 12 k�yde kanalizasyon şebekesi, diğerlerinde ise ferdi fosseptik �ukurları bulunmaktadır. Kanalizasyon şebekesi olan k�yler; Aşağıdinek, Yukarıdinek, Başdeğirmen, Beyk�y, �altı, Fakılar, Muratbağı, Gedikli, Kıyakdede, �renk�y, �rdekci ve Yakaemir K�yleridir. K�ylerimizin genel ge�im kaynağı tarım ve hayvancılık olup, Beyşehir G�l� kenarındaki 7 k�y�m�zde de balık�ılık yapılmaktadır. Ağırlıklı olarak kuru tarım yapılmakla birlikte Şarkikaraağa� Sulama Projesinin tamamlanmasıyla da sulu tarıma ge�iş başlamıştır. İl�emize bağlı 25 k�y�n tamamında i�me suyu şebekesi mevcut olup, K�pr�, Karayaka, Aşağıdinek ve Yukarıdinek K�ylerimizde i�me suyu yeterli değildir. İl�emiz k�y yollarının uzunluğu 193 km. olup, tamamı asfalt kaplamadır. İl�e elektriği Konya İli Akşehir İl�esinden 154.5 kw’ lık gerilimle G�ks�ğ�t indirici merkez trafosuna gelmekte, buradan 35.5 kw’ lık gerilimle il�e merkezi, belde ve k�yleri beslemektedir. İl�e Merkezi, belde ve k�ylerde toplam 12 telefon santrali olup, belde ve k�ylerin santralleri Şarkikaraağa� santraline fiber optik kablo sistemi ile bağlıdır. Merkez, belde ve k�ylerimizin tamamı şebekeli telefon hattına sahip olup, acenta telefonu yoktur. İl�e merkezinde imar planına g�re i�me suyu % 100 oranında tamamlanmış, kanalizasyon şebekesinin ise % 90’ı bitirilmiştir. �arıksaraylar Beldesinde i�me suyu şebekesinin tamamı, kanalizasyon şebekesinin ise % 80’i bitirilmiştir. �i�ekpınar Beldesinde i�me suyu şebekesi bitirilmiş, kanalizasyon şebekesinin % 52’ si tamamlanmıştır. G�ks�ğ�t Beldesinde i�me suyu şebekesi tamamlanmış olup kanalizasyon şebekesi % 95 seviyesindedir. 5- SAĞLIK DURUMU : İl�emiz sağlık hizmetleri; •35 fiili yatak kapasitesinde Devlet Hastanesi. •112 Acil Hizmet İstasyonu •Toplum Sağlığı Merkezi •2 Aile Sağlığı Merkezi. •3 belde ve 5 adet k�ylerde olmak �zere toplam 8 adet Sağlık Birimi •18 adet Sağlık evi ile hizmet vermektedir. Şarkikaraağa� Devlet Hastanesi 1953 yılında 100 yataklı olarak hizmete a�ılmış olup, fiili olarak 40 yatakla hizmet vermektedir. 2009 yılında 35 yataklı ek hastane yapımı TOKİ tarafından ihale edilmiş, Mayıs 2011’de a�ılması planlanmaktadır. İl�emizde 2007 yılı itibariyle Aile Hekimliği uygulamasına ge�ilmiştir. 18 k�y�m�zde sağlık evi mevcut olup, aile hekimliği uygulamasına ge�ilmesi nedeniyle personelin b�y�k bir �oğunluğu il�e merkezinde istihdam edilmektedir. Ancak �arıksaraylar, �i�ekpınar ve G�ks�ğ�t beldeleri ile Belceğiz, Yenik�y, K�pr� ve Kıyakdede K�yleri sağlık evlerinde birer personel ile hizmet verilmektedir. Yeşil kartlı sayısı toplam n�fusun yaklaşık % 20’sine tekab�l etmektedir. 6- EĞİTİM VE K�LT�R DURUMU : İl�ede Cumhuriyet �ncesi d�nemde 8 medrese ve 436 �ğrencinin olduğu bilinmektedir. Bu medreselerin en meşhuru III.Selim zamanında yaşamış olan, R�şt� Efendinin ders okuttuğu Koca R�şt� Medresesi ve Hacı Emin Efendi Medresesidir. Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu, K�lt�r ve Turizm Bakanlığı’na bağlı İl�e Merkezi, �arıksaraylar Beldesi, �i�ekpınar Beldesi ve G�ks�ğ�t Beldesinde birer Halk K�t�phanesi bulunmaktadır. İl�emizde 8 adet 1-3 sınıflı, 2 adet 1-5 sınıflı, 12 adet 1-8 sınıflı İlk�ğretim Okulu bulunmaktadır. Orta�ğretim okulları olarak 6 adet lise mevcuttur. 1 Anaokulu ve 31 Anasınıfı mevcuttur. İl�emizde �zel �ğretim Kurumu olarak, 2 �zel MTSK Kursu, 2 Dershane bulunmaktadır. 31 Ekim 1995 tarihinde S�leyman Demirel �niversitesine bağlı olarak a�ılan Şarkikaraağa� Meslek Y�ksek Okulunda yaklaşık 1300 �ğrenci mevcuttur. 2011-2012 eğitim-�ğretim yılında da Turizm Meslek Y�ksekokulu a�ılacaktır. 7- İL�EMİZDE SOSYAL, K�LT�REL VE SPORTİF FAALİYETLER K�lt�r ve Turizm Bakanlığı’na bağlı İl�e Merkezi, �arıksaraylar, �i�ekpınar ve G�ks�ğ�t Beldelerinde birer Halk K�t�phanesi bulunmaktadır. İl�emizde 04.01.1989 tarihinde faaliyete ge�miş Mehmet Akif ERSOY Stadyumu mevcuttur. Stadyum, 70x105 ebadında �im y�zeyli,1000 seyirci kapasiteli portatif trib�n� bulunan, �evresi ihata duvarı ile �evrili olup, amat�r futbol m�sabakalar oynanmaktadır. Spor salonu, 1998 yılında faaliyete ge�miş, 450 seyirci kapasiteli spor salonunda, basketbol, voleybol, hentbol branşlarında m�sabakalar ve antremanlar yapılmaktadır. Isparta S�per Amat�r K�mede m�cadele eden Şarkikaraağa� Belediye Spor takımı bulunmaktadır. 8- EKONOMİK DURUM : A- TARIM ve HAYVANCILIK İl�enin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İl�e toprak ve iklim yapısı itibariyle hububat, baklagiller, sanayi bitkileri ve yem bitkilerinin tarımının yapılmasına elverişlidir. Kuru tarım yapılan alanların Şarkikaraağa� Sulama Projesinin tamamlanan kısımları ile sulamaya a�ılması sonucu sulu tarım alanları genişlemiş, b�ylece yeni meyve bah�eleri tesis edilmeye başlamış, geleneksel �r�n olan hububattan sanayi (Şeker pancarı) ve yem bitkilerine (yonca) ve meyveciliğe ge�iş başlamıştır. Tarım Alanlarının Dağılımı : �r�n Cinsi Ekiliş Miktarı (ha) % Hububat 18,156 57,91 Baklagiller 3.770 12,03 Sanayi Bitkileri 1.645 5,25 Yem Bitkileri 3.300 10,53 Meyvelik 1.630 5,20 Sebzelik 750 2,39 Nadas 2.100 6,70 T O P L A M 31.351 100 İl�emizde 31,351 ha. arazi tarıma elverişli olup, bu alanın 25.154 ha.lık kısmı sulanabilir, 6,197 ha.lık kısmı ise sulanamayan arazi durumundadır. K�y t�zel kişilikleri b�nyesinde kurulan y�remiz �ift�isine �rnek teşkil eden Salur ve �avundur K�ylerinde tam bodur elma bah�elerinin teknik konulardaki takip işleri devam etmekte olup, her iki bah�ede 5 yıllığına �zel şahıslara kiralanmıştır. Gedikli ve Kıyakdede Sulama Kooperatifleri KKYDP k�y bazlı damla sulamaya m�racaat etmiştir. Yassıbel Sulama Kooperatifi de banka kredisinden yararlanarak damla sulamaya başvurmuştur. Kıyakdede Sulama Kooperatifinin projesi onaylanmıştır. Uygulama aşamasındadır. İl�emizde Faaliyet G�steren Kooperatiflerimiz : Tarımsal Kalkınma Kooperatifi 17 Adet Sulama Kooperatifi 6 Adet Su �r�nleri Kooperatifi 1 Adet Tarımsal �retici Birliği (S�t �reticileri Birliği) 1 Adet Damızlık Sığır Yetiştiriciliği Birliği 1 Adet T O P L A M 26 Adet İl�emizde 1 adet 5.000 ton kapasiteli soğuk hava deposu mevcut olup, 1825 ton elma muhafaza edilmektedir. İl�enin Beyşehir G�l�’ne sınırı bulunan Gedikli, Sarıkaya, Yenik�y, Belceğiz, Karayaka, Kıyakdede ve Yassıbel K�yleri olmak �zere toplam 7 k�yde su �r�nleri istihsali yapılmaktadır. Bu k�ylerimizdeki balık�ılara ait 90 motorlu kayık ile 130’a yakın kişi balık avlamaktadır. Beyşehir G�l�’nde ekonomik olarak avlanabilen balık t�rleri pullu sazan balığı ve az miktarda sudak balığı avlanılmaktadır. Mera �alışmaları �i�ekpınar ve G�ks�ğ�t beldesinde tamamlanmış olup, �eltek K�y� meraları ıslah kapsamına alınmıştır. Diğer k�y ve beldelerimizde �alışmalar devam etmektedir. Arak, �eltek, �rdek�i K�yleri ile, �i�ekpınar ve G�ks�ğ�t beldelerinde mera y�netim birlikleri kurulmuştur. İl�e ekonomisinde tarımın yanında hayvancılığında �nemli bir yeri vardır. Son yıllarda mera hayvancılığı azalarak ahır hayvancılığında artış olmuş s�t inek�iliği olduk�a yaygınlaşmıştır. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’nca ger�ekleştirilen 5 adet KASDEP Projesi ile 800 b�y�kbaş daha y�reye girmiştir. Ayrıca hayvan �iftliklerine y�nelik şirketleşmeler verimliliği arttırmaktadır. İl�emizde hayvan varlığı : B�y�k baş hayvan sayısı : 17.387 K��k baş hayvan sayısı : 22.541 Kanatlı : 23.668 Tek Tırnaklı : 773 Kedi : 1.112 K�pek : 2.457 İl�emizde ortalama 4.000 m�stahsilden aracılık sistemi ile 13 adet değişik firma s�t toplamaktadır. Ortalama olarak il�emizdeki g�nl�k s�t miktarı 90 tonu bulmaktadır. Isparta-Konya �evre yolu �zerinde g�nl�k 30 ton kapasiteli s�t işleme tesisi faaliyetini s�rd�rmektedir. B- SANAYİİ : İl�ede Başer Maden Sanayi A.Ş. ve ADO Madencilik tarafından �ıkarılan ve �ğ�t�len barit madeni, yıllık 70.000-ton kapasite ile yurt dışına ihra� edilmektedir. İl�emizde, Şarkikaraağa� ile �zdeşleşmiş bulunan aile tipi helva imalatı yapılmaktadır. Ayrıca gelişmiş bir sanayi kolu yoktur. C- TURİZM : İl�emiz hudutları i�erisinde bulunan ve 20.02.1993 tarihli ve 21.502 sayılı Resmi Gazete ile Milli Park olarak ilan edilen Kızıldağ Milli Parkı, İ� Anadolu step iklimine en fazla giren saf sedir ormanları ile kaplıdır. Kızıldağ Milli Parkı yaz mevsiminde gerek il�e halkı gerekse civar illerden gelen vatandaşlar tarafından b�y�k talep g�rmektedir. Parkta bulunan 70 adet �adırlık kamp alanı, 5 adet 100 m2’ lik bungalov (6 yataklı), 20 adet 40 m2’ lik prefabrik (4 yataklı), fırın, kır gazinosu, �ocuk oyun parkı ile yatılı olarak ve g�n�birlik olarak hizmet verilmektedir. Ayrıca bu alanda yapımı tamamlanan binanın turizm ama�lı kullanılması halinde Kızıldağ Milli Parkının daha b�y�k ilgi g�receği d�ş�n�lmektedir. 9- SOSYAL HİZMET PROJELERİ : 1- Kaymakamlık�a SYD Genel M�d�rl�ğ�ne sosyal hizmet ve eğitime y�nelik hibe SRAP projelerinden, �.S.S, S.B.S. Hazırlık Kursu, Taşımalı Orta�ğretim, Korunmaya Muhta� yaşlılara evde bakım Projeleri SYDGM tarafından kabul edilip uygun g�r�len kaynak vakfımıza aktarılmış projelerimiz uygulanmaktadır. Ayrıca İl�emiz Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından hazırlanıp SYDGM’ye g�nderilen Sosyal Market ve �z�rl� Kafe Projelerimiz kabul edilmiş olup, 29.03.2010 tarihi itibariyle uygulamaya başlamıştır. -6- 2- Belediyeler ve Kaymakamlığımız arasında yapılan protokolle hayata ge�irilecek olan bayanlara y�nelik sosyal aktivite alanı olarak Toplum Merkezleri ile ilgili �alışmalar devam etmektedir. 3- İl�e Proje birimimiz kurulmuş olup, birim �yelerinin yetiştirilmesinden sonra her t�rl� proje �alışmaları bu birim tarafından y�r�t�lmektedir. 4- Okullarda uygulanan sosyal duyarlılık projeleri geniş katılımlı olarak uygulanmıştır. 10- SORUNLAR VE TALEPLER 1- Milli park ve sit alanlarının sınırlarının başta yerleşim ve tarımsal faaliyetler olmak �zere il�emizdeki vatandaşların yaşam ve ge�im alanlarını ciddi şekilde olumsuz etkilemektedir. Değeri paha bi�ilmez olan milli park ve sit alanlarının sınırlarının ger�ek ve makul sınırlara �ekilmesi i�in �alışmalar başlatılmıştır. T�m kamu ve sivil toplum kuruluşlarınca bu sorun g�ndeme alınarak ivedi ��z�me kavuşturulmalıdır. 2- İl�emizde Anadolu �ğretmen Lisesi, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına ait Huzurevi binasında eğitim–�ğretime başlamış olup, Orta Mahallede 42726 m2’lik arsa tahsisi yapılmış olup, yatırım programına alınarak ve �deneğin tahsis edilerek okulun yapılması faydalı olacaktır. 3- Devlet Hastanesinde 1 Dahiliye Uzmanı, 1 Diyaliz Uzmanı ve Pratisyen Hekime ihtiya� bulunmaktadır. 4- İl�e merkezi ile �arıksaraylar, �i�ekpınar, G�ks�ğ�t Beldeleri ve �evre k�ylerin kanalizasyonlarının bir arada toplanarak arıtma tesisinin yapılması, gerek �evre kirliliğinin ve gerekse Beyşehir G�l�’n�n kirlenmesinin �nlenmesi bakımından faydalı olacaktır. 5- İl�emiz Kızıldağ Milli Parkı’na gelen turistlerin Beyşehir G�l�’nden de yararlanabilmeleri amacıyla Kızıldağ – Karayaka K�y� arası 7 km’lik yolun turizm ve gezi ama�lı olarak yapılması uygun olacaktır. Kaymakamlığımızca hazırlanan Karayaka Plajı ile ilgili �deneğin İl �zel İdaresince karşılanmalıdır. 6- İl�emizi asayiş y�n�nden olduk�a rahatlatacak olan kameralı izleme sisteminin ivedi olarak kurulması i�in gerekli �deneğin Emniyet Genel M�d�rl�ğ�’nden aktarılması gerekmektedir. 7- K�ylerimizin alt yapısına y�nelik Kaymakamlığımızca hazırlanan raporlarla ilgili �deneklerinin İl �zel İdaresince g�nderilmesi gerekmektedir. 8- Okullarımıza ihtiyacı i�in hazırlanan onarım ve ek derslik yapımı �deneklerinin İl �zel İdaresince g�nderilmesi gerekmektedir. 9- İl�e Tarım M�d�rl�ğ�’nce, il�enin kalkınması i�in hazırlanan fidan ve damla sulama projeleri i�in �deneğin İl �zel İdaresince g�nderilmesi gerekmektedir